Vernet : una òbra multipla
Sus la quatrenca de cubèrta de Anamorfòsis, son darrier recuelh de novèlas publicat en 2024, co-recompensat en 2025 ambé Novèlas Sornas de Magali Bizot-Dargent per lo Prèmi literari decernit per leis estudiants de l'Universitat de Montpelhièr Paul-Valéry, Florian Vernet declara :
Ma vida, coma persona e coma escrivan [...] se serà debanada entre dos monds al còp vesins e diferents, mesclats, risolièrs o fragils, frairals e complicis o ferotjament antagonistas. [...] Avèm totes dins los uèlhs de la memòria aqueles quadres fabuloses ont Salvador Dali jòga amb las illusions d'optica, per ieu es parier, levat que non es un jòc, es lo biais dins lo fons tragic qu'ai de percebre una realitat dobla, forçat que soi de la far passar dins un mejan d'expression qu'es unic.
Florian Vernet a ben resumit l'ensems de son òbra per aquestei mots. Una òbra entre tragedia e comedia, satira e critica dubèrta, realisme e fantastic... A Florian Vernet li agradan lei mondes multiples, lei lengatges a doble e mai a tripla sens, lei juecs de miraus e d'illusions. Dempuei Qualques nòvas d'endacòm mai, paregut en 1976, fins a Anamorfòsi, l'escrivan besierenc, que travalhèt e visquèt un temps en Provença e fuguèt ensenhaire a l’Universitat de Montpelhièr Paul-Valéry, s'ensagèt a un grand nombre de genres, lo roman (J@rdin de las Delícias.com, 2007, 666, E avisa-te que siáu pas Nostradamus, 2022), lo roman policier (Ont'a passat, ma planeta?, 2001, Popre ficcion : Roman cosmico-marselhés, 2001 ), lo conte (La princessa Valentina e autres contes, 2008) mai la novèla es una constanta dins son òbra (Qualques nòvas d'endacòm mai, 1976, Miraus escurs e rebats de guingòi, 1991, Vidas e engranatges, 2004, Fin de partida, 2013... ), una escritura corta que viatja entre totei lei genres.
A l'entorn d'Anamorfòsis
Basta de s'arrestar sus la causida dau títol qu'es tot alevat innocenta per se'n rendre compte tre la debuta. L'anamorfòsi es una illusion d'optica, la projeccion frontala d'una forma sus una susfàcia qu'es pas perpendiculara a l'aisse de projeccion. Aquò dona un image desformat apelat « anamorfòsi ». Per exemple, un image en doas dimensions que sembla pas aver grand causa de logic pòu obténer un sens vertadier en tres dimensions.
Hans Holbein le Jeune, Les Ambassadeurs, 1533. Domaine public
Lo tablèu Les Ambassadeurs (1533) de Hans Holbein es un exemple emblematic de l'anamorfòsi. La forma estranha ai pès dei dos ambassadors francés, Jean de Dinteville e Georges de Selve, representats a la cort trelusenta dei Tudors en Anglatèrra, se desvèla èstre un crani uman, una « vanitat », rampèu de l'absurditat de l'orguelh uman. L'anamorfòsi desvèla dins sa deformacion e sa reconstitucion un messatge amagat darrier lo messatge oficiau aparent. Que la cubèrta dau libre arbore lo titre desformat en rebat inversat e que desaparesca dins la color bluia mòstra ben l'idèia d'illusion, la volontat de perdre lo legeire o de lo faire chifrar.
Primiera de cubèrta, Anamorfòsis, E…rau edicions, 2024.
Segon Cécile Fromholtz1 : « [L'anamorphose] impose une certaine posture face à l’œuvre, tant physiquement qu’intellectuellement et vient mettre en image le travail d’élucidation de l’œuvre. »2
Autra causa ambé la citacion a la debuta dau recuelh3, tirada de Macbeth de William Shakespeare (1623)... :
Life's but a walking shadow, a poor player
That struts and frets his hour upon the stage
And then is heard no more: it is a tale
Told by an idiot, full of sound and fury,
Signifying nothing...
[La vida es pas qu'una ombra que marcha, un malaürós actor
Que se pavona e se carcanha pendent son ora sus scèna
E qu'es pas mai ausit après : es una istòria
Contada per un nèci, plena de çaganh e de furor,
Que vòu pas ren dire...]
A la debuta de la scèna 5 de l'acte 5 de la pèça de teatre eponima, lo rei d'Escòcia Macbeth, qu'aviá obtengut son tròne per la rusa e lo murtre dau rei precedent, vèn d'aprendre la mòrt de sa frema, Lady Macbeth, complícia de sei crimes e que ne'n èra venguda fòla. La novèla li fa pas ren. Es pas mai qu'una consequéncia de sei crimes e Macbeth declara qu'ela auriá degut morir « hereafter », « après » (sota-entendut benlèu, après lo murtre). Es mai estabosit que regretós, eu-meme qu'es dins lo desesper totau estent que saup sa mòrt venenta. Macbeth pren consciéncia de l'absurditat de son acte e de son ambicion dins aqueu monològue conegut coma « Tomorrow, and tomorrow, and tomorrow... » [Deman, e deman, e deman...]. Una reflexion sus lo nonren e l'abséncia d'avenidor, lo pes dau temps que l'òme n'es presonier, l'illusion de la vida que se pòu pas acabar autrament que per l'oblit, la mòrt vertadièra. Trobam tanben una mesa en abisme evidenta dins l'extrach onte Shakespeare sembla s'adreiçar directament ais espectators per li rampelar la messòrga e l'absurditat de son pròpri art, lo centre de sa vida : lo teatre.
Lo recuelh Anamorfòsis amerita donc son nom e es representatiu de l'òbra de Florian Vernet : un laberint narratiu onte se mesclan negror e lutz, complexitat e simplicitat, gravitat e umor e que ne'n ditz mai que ne'n mòstra.
Una parodia que desvèla...
Per exemple, dins la segonda novèla « Trailer per B. Movie ordinari » (p. 9), Florian Vernet utiliza una escritura scenaristica per descriure una scèna de filme que sembla premier caricaturala ambé la bèla espiona/tuaira, « Heather Matacazzi (Achèma pels iniciats) », dins un costume mai que suggestiu, « solament vestida d'un tapa pecat daurat de las dimensions d'un sagèl de Monègue, en triangle, e d'un sosten de tres talhas en dejós de la de sos ocupants (Plan gròs, gròs) » e que repèra un espion/ninja/tuaire que « pòrta l'unifòrme negre tradicional de la sècta ». Un ponciu perfiech. La scèna es classica, l'eroïna tua lo ninja e pas mai. Pasmens s'apercebèm a la legida de totei lei consignas de montatge e referéncias cinematograficas entre parentèsis
(Plans mejans, contra plans, plan rapropchat, quicòm dins lo biais de Tarantino, en mai forra borra) [...] (Travelling. Darrièr image : plan fixe sul string, costat ficèla) [...] (Plan d'ensemble a la Besson) [...] (Primièr plan gore, la tèsta del ninja transformada en MacDo sanguinós, puèi fondut encadenat)... (p. 10-11)
qu’aquesta scèna porriá justament e pron seriosament dintrar dins un film de Mickael Bay, un Mission Impossible, un James Bond per totei leis estereotipes comuns a aquestei films... La caricatura comica evidenta se fond ambé la realitat e mòstra lo caractèr superficiau dau sistèma hollywoodian amai siegue nuançat d'una coneissença prigonda dau cinèma de part de Florian Vernet en mai d'un cèrt omenatge au genre.
Retrobam tanben una parodia reveladoira dins doas novèlas particularas de tematica medievala. Aquí la Fin'Amor e lei cançons de gèsta son presentadas amb una vision satirica. La novèla titolada « Lo còrs manjat » (p. 51) es una allusion au « Còr manjat » qu'apareis dins la vida dau trobador Guilhèm de Cabestanh4. Aquí, l'eròi es Guilhèm de Tabanàs e la novèla comença coma una vida classica mai ambé totei lei marcas de la parodia, clafidas d'anacronismes pron vernetians :
Comprenèm qu'èra passat per oportunisme blos d'un estile a un autre, lèu un jorn, ric l'endeman, e clus la setmana d'après. Semblan li repropchar unanimament un gost afirmat pel marketing que l'aviá menat a practicar de fòrmas « pòst-clus » que fasiá d'el un autor quasiment mallarmean. (p. 52)
Amb aquesta parodia d'estudi, Florian Vernet fa lo resumit de la poesia trobadorenca e se ne'n trufa. Que la novèla siegue amistosament dedicaçada a Miquèla Stenta, autora de dos libres importants sus lei trobairitz e l'amor cortés, es pas un azard. S'agís ben d'una critica risoliera dei poncius de Fin'Amor. Lo trobador mai rufe que fin a misteriosament desparegut. Laissèt la dòna dau castèu, que sa beutat e sa vertut èran tras que discutablas, per la polida filha dau meinatgier. S'èra botat en tèsta de la retrobar dins sa cambra de nuech, sensa tròp li demandar son vejaire a la joventa. Accidentalament tuat per lo paire de la damisèla, aqueste troceja lo còrs de Guilhèm e lo dona a manjar... ai pòrcs, la solucion premièra per se desfaire d'un cadabre. La novèla s'acaba aitau : « Aquela annada que vos disi, los Cambajons de Lampanolha™ foguèron melhors que jamai, a la fièra de Puèglaurenç obtenguèron lo Primier Prèmi. » Pam de nas ironic a la fin de la vida de Guilhèm de Cabestanh... E per çò qu'es de la dòna abandonada, ges de mòrt tragica... :
La comtessa prenguèt un dòl discret. Lo capelan la convencèt de far peniténcia de sos erraments passats e finiguèt per l'ajudar a se penedre, en missionari coma Dieu manda al començament, e pel fun a la francesa per finir. (p. 60)
Se passa de comentaris.
La novèla « A prepaus del Libre de las aventuras d'Arnaut de Tarassac » (p. 152), presenta una autra parodia, aquela dau Roman de Jaufre, roman en pròsa e cançon de gèsta sus leis aventuras d'un chivalier de la taula redonda, version occitana. Dins un sembla estudi, lo tèxte se desvèla ambé aquí tanben d'anacronismes nombroses e es contat laissa per laissa. Donam un exemple :
Arnaut pren doncas la decision de se levar de davant, l'escasença n'es l’anóncia en trompeta e a grand prodèl de publicitat sus las cadenas acostumadas : BFM. TV e CNEWS de l'epòca de la darrièra (tresena saique) crosada en partença per Palestina [...], pren dins un primier temps la direccion de la mar, mas en evitant tant que se pòt de crosar la rota dels joioses volontaris en partença pel Club Med de la Fe. (p. 157)
La novèla es rica d'allusions al roman de Jaufre amagadas darrier de detalhs comics, « Sacrada Gamèla » per Sant Grasau, desguisament en leprós, cavalier negre, damisèla Miriam en destrèssa... L'istòria mòstra un chivalier medievau, amb una volontat piosa convencionala que se transforma pauc a cha pauc en pichòt nèrvi modèrne. Arribat a Marselha, Arnaut vend de bilhets per la Crosada : « Sul pòrt a capitat a furgar a bon près a de retardataris dos dels tres bilhets de fraire Patric e viu coma un prince. » (p. 168) Es coma aquò que la mission divina vèn lo « Club Med de la Fe ». Florian Vernet s'acontenta pas de parodiar la cultura trobadorenca cortesa. Questiona l'imaginari medievau per lo rire e mòstra tanben la superficialitat dei sentits religiós, dei causas nòblas vengudas produchs de consomacion... Criticar atau lo fondament de la literatura d'òc es quauquaren d'audaciós.
Lo rebat de l'amor e de la vida...
Mai la parodia e lo comic son pas au centre d'Anamorfòsis e Florian Vernet s'acontenta pas de faire la critica de la literatura. Podèm destriar dins lo recuelh au mens tres tèmas centraus evocats amb una narracion mai dirècta. Lo premier se focaliza sus lei relacions umanas e l'amor, mai que mai dins lei novèlas « Novellina (à la picaresca mòda) » (p. 86), « L'infèrn, aquò's las autras » (p. 61) o « Extraterrèstra ? » (p. 121). « Novellina », la novèla mai lònga a la premièra persona, conta l'evolucion de Valentin, fiu andicapat e brilhant d'una familha rica. La quista de son independéncia lo tòrna menar e l'embarra dins lo ceucle estrech de sa familha. Sembla que se liberar dei presons afectivas o familhalas, amai bastidas ambé de bòneis intencions, siegue impossible... Dins « L'Infèrn » un òme mòrt pòu escotar sei visitaires dempuèi sa tomba e pensa ai relacions qu'aguèt ambé chascun. En particular, una frema, ancian amor, que lo vèn veire per lo cubrir d'escòrnas de jornadas de lònga. Las d'aquela situacion, imagina un estratagèma :
extirpi la man dreita de l'ataüc, la passi a travèrs la levada de tèrra, entre las flors passidas, l'avant braç fins al coide seguís, e quand soi a portada, me meti en dever de chaspar aqueste tafanari espectaclós qu'es a ma portada, una man de coneisseire, genre escort boy puslèu que maquinhon, se volètz de detalhs practics. (p. 69.)
La dòna s'enfugís en udolant, laissant darrier ela « lo coissin violet » e « la polida saqueta Vuiton. » Lo materiau de granda marca carivenda devèn un objècte derisòri dau desir fàcia a la mòrt, l'èsser es redusit a un produch de luxe futil. « Extraterrèstra ? », la novèla mai esmoventa, mòstra un òme amnesic que li sembla rescontrar una extraterrèstra dins lo bòsc, clòsca pelada, palla e fina, que son accent sembla estranh. An una relacion fins au jorn onte l'« extraterrèstra » desapareis en laissant una letra. Èra tot simpletament una Anglesa, un ancian amor dau narrator que l’a pas reconeissuda e que se morís dau cancèr. L'amnesia dau narrator permetèt una darrièra istòria d'amor a la malauta, amai desguisada. Dins mai d'una novèla, dins lo recuelh Anamorfòsis, l'amor es descalat, asincròna entre leis amoroses. Jamai totalament complit mai jamai totalament oblidat. Es una escasença de jónher leis èssers mai rarament realizada...
Lo segond tèma es lo mai subrerealista e lo mai esfraiant. D'unei novèlas son bastidas a l'entorn de la vida vidanta, de sa confusion, de son vuege. Dins la novèla titolada « Diluns etc. » (p. 36) lo narrator comença sa setmana menèbra de travalh per s'apercèbre que son monde es solament constituït de diluns. Mai kafkaiana e negre, la novèla titolada « Bonda » conta la fobia dei bondas que desvelòpa lo narrator. Aquí, l'imatge de la bonda dins l'aiguier vèn un mirau dau nonren de l'existéncia, lo « trauc negre » que nos espèra totei. Doas autrei novèlas, « Cachavièlhas a repeticion » (p. 118) e « Problèmas auditius » (p. 47) parlan elei de diferenteis aspèctes de la mòrt. Dins la premiera novèla, lo narrator reçaup un apèu telefonic d'una societat de netitge de cadabres que li vòu tornar « l'ossamenta integrala » de son mausolèu familiau « triada, classada, netejada, asticada, vernissada, perfumada e numerotada. » Pasmens, demòra un pichòt problèma : totei lei parents dau narrator èran estats incinerats. « Partent d'aquí entrevesi un embolh de tria » conclutz la novèla. Aquí, la mòrt es un afaire comerciau, fonccionau (çò qu'es dins la realitat, fin finala). La novèla titolada « Problèmas auditius » parla pas de la mòrt directament mai dau passat, deis oportunitats mancadas, dei pantais mòrts, jamai realizats. Aquí tanben, lo narrator reçaup d'apèus telefonics d'una votz « que [li] ditz quicòm d'alhors, mas qu'[es] incapable de li metre un nom dessús de buta en barra e que [li] demanda amistosament de novèlas... » La votz li pausa de questions pron personalas sus d'amors e de projèctes ancians e laissats de costat… Aquesta votz, fin finala, se presenta coma aquela dau passat dau narrator e contunha de debanar de lònga sa vida tota, mai que mai sei defèctes :
bassesas e vilesas, traïsons, meçòrgas, per omission o diplomaticas, negligéncias e mancaments als devers mai elementaris, un compte sense fin » e pièger encara « los moments aüroses, tròp aüroses, e que non tornaràn, jamai pus. (p. 49)
Lo temps passa dins la novèla e la votz se moderniza e laissa lo telefòn per lo corrièr electronic. Dins lei doas novèlas, la mòrt tanben se moderniza e s'adapta. Darrier lo realisme magic dau raconte, la vida vidanta e son cicle, encò de Florian Vernet, semblan desaparéisser dins l'absurd, dins un vuege que respònd a ges de questions...
L'escrivan, au centre de l'òbra
La tresenca preocupacion dei novèlas es la mai personala per l'autor. Tant coma Shakespeare e son « poor player », Florian Vernet questiona lo sens de son art meme : l'escritura.
Premier, questiona lo sens de la quita lenga, son otís d'escrivan... Dins la novèla « De mots e encara de mots. » (p. 12), un fonccionari, Gontran Oximòr, pren son travalh quotidian de triaire de mots « pagat al SMIG ». Que lo personatge pòrte lo nom d'una figura d'estile onte dos elements de natura diferenta son associats es pas un azard. Pren una saca de mots que lei fau triar : « Noms d'un costat, vèrbes de l'autre, advèrbis, conjonccions, pronoms e autres determinants dins lors bóstias respectivas ». Aquí la lenga es classificada d'un biais administratiu. Lo sens dau lengatge e l'art de la paraula son redusits a sa gramatica essenciala. Fins au moment que lo dich Gontran esternuda e perd de mots. Tròba « Poligame, Rampalm, Pintoresc, Qüadrimotor... » (p. 13) mai pas « Polimòrfe [...] Shampoinaira, Solelhada, e Tarabastèri » (p. 13). De neologismes e de mots ancians mesclats. Benlèu un rampèu de la complexitat de la lenga occitana e la dificultat de la tractar dins sei variantas e son adaptacion au monde modèrne, sensa mencionar lei diferenteis escòlas lingüisticas que la concernisson. Mai s'agís mai que mai dau vuege d'aquestei mots, pres individualament e sensa contèxte. La lenga se pòu pas redusir a un sac de mots, mai sembla que la lenga e mai lo sens se perdèsson dins l'incident. Coma o ditz d’el lo narrator, Gontran Oximòr « seriá estat mièlhs inspirat aqueste matin de demorar dins son lièit [...] puslèu que de far l'arlèri, mal pagat, dins un talhièr mal calfat, ont va finir per agantar lo mal de la mòrt. » La mòrt, d'efiech, dau sens e de la beutat de la lenga, d'aquela beutat que l'escrivan dèu desvelar.
Après la lenga, avèm lo problèma dau sens e mai de la transmission de l'escritura. Lo recit titolat « Problèmas oculars » (p. 42) sembla far pendent a « Problèmas auditius » que lo seguís dins lo recuelh. Sembla tanben un curiós besson a revèrs de Fahrenheit 451 de Ray Bradbury (clarament mencionat a la fin)5. A la diferéncia dau roman distopic, la novèla « Problèmas oculars » mòstra una umanitat que saup pus legir. Lo narrator descriu la situacion catastrofica :
Tota l'activitat umana passa per l'oralitat, e quand es possible encara per d'enregistraments, mas la recèrca per trobar de solucions es plaçada evidentament dins de condicions infernalas. Tota la sciéncia amolonada e las tecnicas engimbradas per nòstres precursors son quasiment inutilizablas. [...] Una cachavièlha universala, qu'es a liquidar a tèrme, en l'abséncia de remèdi, la majoritat de las civilizacions, qu'es a arrestar definitivament tot desvelopament economic, social e cultural. (p. 43)
Vernet descriu de consequéncias logicas que porrián arribar amb un tau contèxte :
educacion, comunicacions, rets socialas, escambis nacionals o internacionals, recèrca scientifica... E la guèrra ? Volètz rire ! Lo terrorisme generalizat s'es averat plan mai eficaç e mièlhs adaptat. [...] Los que pensan qu'es una repeticion generala sul modèle de la fin de la Torre de Babel son legion: un remake grand format del revenge del Dieu Biblic. (p. 44)
Lei rarei gents que sabon encara legir an pas un sòrt dei mai enviables :
en realitat de preisonièrs, d'autentics esclaus dins de gàbias que non son pas totjorn dauradas. Qual que siá nòstre nivèl de competéncia o de cultura, sèm al servici dels potents, de los que se pòdon pagar lo luxe de ne possedir un, una o mai d'un ! (p. 45)
Lo narrator saup encara legir mai o escond per sauvar sa vida. Èra, avans la crisi, « archivista de darriera categoria a la Mediatèca Nacionala » temple dau saber vengut inutil, vuège de visitors. Fuguèt encargat de l'entreten de la Mediatèca e ne'n aprofiechèt per legir mai que jamai. Son darrier libre es justament Fahrenheit 451. Aquesta distopia es esfraianta de realisme e nos rampèla la fragilitat de l'escrich, l'otís premier de l'escrivan. Nos rampèla tanben l'importància de sa compreneson e de la transmission de son messatge. Mai que mai son lei consequéncias de sa perda possibla per nòstra societat que son descrichas aquí.
« Mal de cap » (p. 17) es una autra novèla estranha onte es la paraula de l'autre, son identitat e sa percepcion, que son remesas en causa. Mai que mai s'agís dau rapòrt entre l'escrivan e son subjècte vengut absurde, desincarnat. Un jornalista de Midi Libre, entrapelat dins son pòste, s'interròga sus son avenidor (o son abséncia d'avenidor estent que torna far lei memei causas dempuei quatre ans...). Un sera, s'arrèsta defòra per tubar una cigarreta e una votz d'endacòm mai li’n demanda una. S'avisa que parla a una tèsta umana, la tèsta d'una bèla frema blonda ben viventa que se tròba èstre Eva Silk, « campiona d'Euròpa 2021 de Pole dance erotica ! », qu'a entrevistada quauqueis annadas avant. Ges d'explicacion sus son estat absurde e sus lo fach qu'es encara viva pasmens. Quora lo jornalista pausa la question, Eva respond a costat sus lo fach qu'a ela tanben li auriá agradat de venir jornalista e de viatjar. Lo jornalista fin finala mena la tèsta, maugrat seis esitacions, dins son apartament mai la tèsta desapareis l'endeman. La pòrta demòra dubèrta alara qu'èra segur de l'aver barrada. L'istòria sens cap ni centena s'acaba atau, ambé una paraula que desapareis dins la confusion :
Demòran sonque la marca leugièra que son pes a daissat sus l'aurelhièr,
las questions sense responsa tanben,
e lo carton pels capèls,
void,
definitivament
derisòri. (p. 32)
Es aquela confusion qu'illustra la definicion mema de l'anamorfòsi estent que la novèla pòu èstre legida a mai d'un nivèu : istòria d'amor perturbada, fantastic subrerealista, istòria criminala benlèu... Mai subretot, l'autor fa fàcia a son subjècte mai que mai s'es fondat sus de fachs umans. Lo subjècte vèn objècte, redusit a sa bèla aparéncia sota l'uelh dau mascle, desincarnat. Absurde. Derisòri.
Enfin, la novèla finala « L'eteronime : lo retorn » (p. 186) pausa la question dau ròtle e de la natura mema de l'escrivan. Se passa en Eterotopiá, lo país imaginari (e son vesin Anestesiá) de Miraus Escurs e de Qualques nòvas d'endacòm mai. Un univèrs onte leis usinas desapareisson dins leis aires e onte lei miraus barjacaires gitan d'escòrnas a sei proprietaris. En cò de Florian Vernet, lei país imaginaris son simbolics de la pensada umana, son una metafòra cartografica de l'absurde. De mai, un eteronime es un pseudonime utilizat per un escrivan per congrelhar un avatar de sa persona e de son ròtle dins son òbra.
Vaquí l'argument dau raconte : lo narrator e son amic Bibo tomban sus un quasernet misteriós oblidat dins un bus. Lo contengut es presentat coma
quasi comol d'una escriptura minuscula : de frasas isoladas coma de nòtas presas a la lèsta, manifèstament barbolhadas a l'azard de las circonstàncias, una tièra de proposicions sense ligams entre elas, que non èran vertadierament de bon deschifrar. Mas totas escrichas, causa de remarcar, en eterotopian comun... (p. 188)
Lei dos amics pensan de reconéisser l'escritura d'un escrivan famós, Felip Filibèrt, çò que confirma l'especialista de l'autor, « F.V. »6, qu'an contactat. Lo quasernet sembla estat escrich entre 2035-2036 pasmens « F.F. » èra mòrt dempuei un momenet a la prima de 2033. Lo quasernet fa allusion a de datas precisas, d'eveniments, de publicacions recentas, de frasas enigmaticas :
Me demandi se, quand serai en infèrn, continuarai a i recebre mon corrièr, soi forçat de constatar que l'anciana version de ieu es un logicial perimit [...] cresi qu'ai averat lo nivèl requist per me presentar al concors nacional d'autotrepanacion que venon d'organizar per las darrièras eleccions... (p. 195)
Lei tres eròis ne'n son redusits a « doas impossibilitats » : « Siá que F.F. a un successor, qualqu'un que s'es apoderat de son biais de pensar e d'escriure... » (p. 193), un impostor lèst de se faire d'argent, « siá, [...] F.F. a tot simpletament ressuscitat, e aparentament per emmerdar. » (p. 194) Fin finala, F.V., en estat d'estress intens, prepausa una tresenca ipotèsi : Felip Filibèrt es pas mòrt e a organizat una escrocariá ambé la complicitat de son doctor « per marridum blos e per gost d'emmerdar lo pòble. » (p. 197) La conclusion, « FINALA ? », n'es pas una que F.V. anarà pas lo quèrre : « se s'imagina que l'anam cercar, pòt totjorn anar pintrar de gàbias e rasclar de canavèras. » e lo recuelh s'acaba sus aquò. Florian Vernet, amb aquesta fin dubèrta sus un escrivan (son eteronime ?) que sembla lo cat de Schrödinger, mòrt, pas mòrt, lei dos a l'encòp, fa tombar de son pedestau la figura sacrada mema de l'escrivan. Son esséncia de succès e d'eternitat es resumida a una galejada, una trapèla, una escrocariá...
En conclusion : lo darrier rebat
Anamorfòsis recampa donc tot un ventau de tonalitats e de genres narratius. Congrelhan un laberint literari qu'a benlèu una entrada mai fòrça sortidas e interpretacions... D'en premier, parla de l'absurditat dei rapòrts amoroses enganaires que se pòdon jamai realizar completament. D'en segond, bota en relèu lo vuege de la vida e de sa fin que se pòu pas evitar. Aquestei doas preocupacions son centralas dins l'òbra de Florian Vernet.
Enfin, e la sèrp se mòrd la coa, Florian Vernet s'ataca a una preocupacion centrala per eu, la lenga, lo sens de la lenga e donc de l'escritura, sei subjèctes e la causida dei subjèctes. Mai, per la quita fin, Florian Vernet se trufa d'eu-meme, de la figura de l'escrivan, image dau narcissisme e de l'absurde ultime. Present e absent, necessari e inutil, entre caòs e non-ren... Un mirau pron negre que nos fau afrontar.


