Quò fasiá bra’ment quarante ans qu’era pas vengut dins quela vila. L’aviá laissada sens tròp zo planher, sens mai de familha, sens amics vertadiers, sens tròp bons sovenirs. M’era qua’iment surtida de la memòria e aviá faugut lo còp de fiau de queu notari per que me tòrne a l’esperit las maisons plunhadas a riba de riviera, las nauturas verdas que la mestrejavan e quela sensation d’estofament que me l’aviá facha fugir. La chalor lorda que m’esperava a la surtida de la gara me disset qu’aviá bien fach de me ‘nar refugiar jos de las latitudas mai freschas. E las suors de mon front e de mos braç que me costet la montada en plen miegjorn de l’avenida de l’ospitau tota sonanta per las fenestras drubertas, de bruchs d’assietas e de forchetas boirats a las darrieras novelas, me fagueren rencurar d’aver respondut a la convidacion. M’aviá faugut enquera esperar una p’ita demia-ora per que quauqu’un de blanc vestit me venhe presentar jos son linçòu la fòrma ranquenida de l’oncle Fernand que me’n soveniá bric, vagament crese, dau costat de ma mair. Quo era lo mens que puesche far de lo ‘nar saludar, que veniá de me laissar, ò, pas ‘na fortuna, emb totas las talhas, mas un bon pitit quauquaren que tombava bien dins quilhs temps de vachas magras. E davant la chara magresida, las pòtas blavas, la p’ita mostacha que quauqu’un aviá pres sonh de bien talhar, me demandava ente aviá tornat trobar queu reir-pitit nebot que ‘viá segurament pus vut. E la comassa dau cementeri aviá segurament escorsegit de quauques jorns la vita dau vielh portaire de drapeu que l’aviá faugut sietar a costat d’una tomba pretenciosa mas pro nauta per far un pauc d’ombra. La solombrilha dau bureu dau notari e la freschor de las ruas de la vila bassa m’avián reviscolat e aurà i trullava en esperar l’ora dau tren, i cherchant vanament quauque sovenir sus las placas blueias daus noms vielhòts meitat esfaciats.

Mas lo passat i era a l’espera, dins quela veirina pouverosa que montrava quauques sotliers a l’abandon o en esperança d’un petaçatge que era pas enquera per venir. La coneissiá, quela botica, me’n remembrava, e per lo prumier còp una semblança de nostalgia me venguet sarrar lo còr. I ‘viá quaranta ans de quò, ne’n aviá butit la pòrta bassa de l’eschinleta agra, ne’n aviá colat los dos degrats, saludat lo pitit mossur daus piaus frisats, de las lunetas redondas, que m’aviá respondut d’un raunament de sas bochas sarradas sus benleu un cent de guingassons. Aviá contunhat de tustar sus una semela que aviá ‘gut la chança d’èsser estada chausida dins lo terme de solhas bien mau fotudas apilotadas dins un recanton dau talher. Ieu, era demorat dempès dins las olors de cuer, de còla, de pega e lo pitit bruch de martissotament que clau aprep clau fasiá sas bochas mai liuras. « Que vòu, lo jòune òme ? » aviá ‘chabat per dire. Li aviá parat mon parelh de sotliers, eu l’aviá espiat emb una escharnida, « e quò vos praissa ? » Segur que quò praissava. Dins una setmana, laissava la vila, e m’era pensat qu’un parelh de sotliers pas tròp traucats, pas tròp badalhants seriá de bon aver per ma novela vita. « Dijuòus, quò ‘nira ? » Segur que quò ‘niriá… Aviá ben un pauc migrat quante ‘viá vut mon ben junher lo pilòt desolant ente lo temps semblava s’èsser calhat. Segur, lo dijuòus aviá vut l’òme levar los braç au ceu, « Ai pas nonmàs vos a m’ocupar… » E d’un grand geste, aviá montrat lo pilòt ente dempueis l’autre jorn, mas chauçaduras avián disparegut jos de noveus ‘ribats. Quo es entau que l’autra vila m’aviá aculhit boiticant dins dau sotliers balhats per un vesin pietós, mas que fasiá nonmàs dau 43.

Poií mon front a la veirina griselarda de pouvera e de rantelas. Maugrat la clardat dau defòra, un lampisson lopiava au-dessus de la p’ita siloeta que tustava sus una chaussadura benastruca. Lo coneguí au demorant de frisotament sus lo cagaçon e a las clucas metalicas que semblavan l’aver acompanhat dins lo vielhum. L’eschinleta era benleu un pauc mai raucha. Viret la testa e me lancet ‘na guinchada per-dessús sos veires. Sens un quite mot, dispareguet dins quauqua reira-botica. Lo còr me manquet doas secondas quante me brandisset jos lo nas mon parelh de chauçaduras. Elas tanben las coneguí d’abòrd. Totjorn badalhantas, rachanantas, escuòunadas, avián pas chamjat d’un quite piau. Çò-ditz « dijuòus, quò ‘nira ? »